EYES WIDE SHUT (Μάτια ερμητικά κλειστά)

1999  ΗΠΑ Αγγλία
Είδος   Κοινωνικοπολιτικό δράμα

Σκηνοθεσία         Στάνλεϊ Κούμπρικ (1928-1999)
Σενάριο               Φρέντερικ Ραφαέλ, Στάνλεϊ Κούμπρικ (Βασισμένο στο μυθιστόρημα του Άρθουρ Σνίτσλερ "Rhapsody: A Dream Novel" του 1926)

Παίζουν               Τομ Κρουζ, Νικόλ Κίντμαν, Σίντνεϊ Πόλακ, Λίλι Σομπιέσκι, Τοντ Φιλντ, Άλαν Κάμινγκ

Υπόθεση               Ένας γιατρός μαθαίνει οτι η γυναίκα του είχε ερωτική φαντασίωση με άλλον άνδρα και στην προσπάθειά του να ξεσπάσει την άγρια επίθεση ζήλιας που του κατατρώει τα σωθικά, αφήνεται να περάσει μιά περιπετειώδη και απερίσκεπτα επικίνδυνη νύχτα στη Νέα Υόρκη.

"Τα ξέρω όλα."

Ο Μπιλ και η Άλις Χάρφορντ, αυτάρεστοι, νέοι, όμορφοι και επιτυχημένοι μεγαλοαστοί, ζουν μιά τακτοποιημένη και πλούσια ζωή, περιφέρονται από δεξίωση σε δεξίωση ερωτοτροπώντας (για να επιβεβαιώνονται) και αγνοώντας την πραγματικότητα (για να κοιμούνται ήσυχοι). 'Ομως, όσο στεγανό κι αν είναι το υπερπολυτελές τους κλουβάκι, δεν μπορούν να κρατήσουν απ' έξω αυτά που φοβούνται να αντικρύσουν γιατί απλά τα κουβαλάνε μέσα τους. Όταν ένα βραδάκι το ζευγάρι χαλαρώνει καπνίζοντας ένα μπάφο και η Άλις εξομολογείται την ερωτική της φαντασίωση με έναν αξιωματικό του ναυτικού, ο Μπιλ παθαίνει κρίση ζήλιας και οδηγείται σε μια περιπλάνηση αυτογνωσίας στη νυχτερινή Νέα Υόρκη όπου ανακαλύπτει έναν άλλο κόσμο φτώχειας, εκμετάλλευσης, τρόμου και παρακράτους που θα τον αναγκάσει να ανοίξει τα μάτια του διάπλατα. Σημειωτέον οτι η ταινία είναι γυρισμένη εξ' ολοκλήρου στην Αγγλία.
Εκ πρώτης όψεως το "μάτια ερμητικά κλειστά" είναι η ιστορία μιάς σχέσης που κλονίζεται. Η απόμακρη και ψυχρή ερωτική συμπεριφορά του (τότε) ζευγαριού Νικόλ Κίντμαν-Τομ Κρουζ, ο εγωκεντρισμός και η αυταρέσκειά τους χρησιμοποιήθηκαν περίτεχνα από τον σκηνοθέτη για να περιγράψει τα πολύπλοκα ζητήματα της μονογαμίας, της σεξουαλικότητας και της συμβατικής σχέσης. Όμως, όπως συμβαίνει με τις ταινίες του Κούμπρικ, αυτό είναι απλώς ένα πρόσχημα για να περιγράψει (με την ιδιαίτερη οπτική του) την κοινωνική, οικονομική και εν κατακλείδι πολιτική πορεία του παρηκμασμένου δυτικού κόσμου. Η πολυεπίπεδη ιστορία διαδραματίζεται Χριστούγεννα σε μιά καταφώτιστη Νέα Υόρκη που μέσα στη σαπίλα της γιορτάζει τη γέννηση του σωτήρα της ανθρωπότητας. Όλα είναι στολισμένα με πανέμορφα χρωματιστά λαμπάκια. Από την τελευταία τρώγλη που ζουν πάμφτωχες κοπέλες που εκδίδονται για να επιζήσουν, μέχρι την λουδοβίκεια έπαυλη που για να μπεις χρειάζεσαι password. Δύο κόσμοι, σαφέστατα διαχωρισμένοι ταξικά, ηθικά, πολιτιστικά.
Η φωτογραφία, οι φωτισμοί, η μουσική επένδυση, τα σκηνικά και τα κουστούμια είναι όλα εξαιρετικά και συνυπάρχουν αρμονικά με το μυστήριο, το συμβολισμό, το ρεαλισμό, τα όνειρα, τις φαντασιώσεις, την εξουσία των ισχυρών, ακόμη και τη λατρεία του εωσφόρου.
Στο φινάλε για ακομη μιά φορά ο Κούμπρικ κλείνει το μάτι στους ψαγμένους θεατές βάζοντάς τους το  δίλλημα "Όταν πιά ανοίξεις αυτά τα ρημάδια τα μάτια σου, τί κάνεις; Τα κρατάς ανοιχτά ρισκάροντας, ή συνεχίζεις να τα έχεις ερμητικά κλειστά;" Τροφή για σκέψη.

Ο θάνατος του μεγάλου σκηνοθέτη μόλις μιά εβδομάδα μετά το τελικό μοντάζ και λίγο πριν το ρολόϊ της ιστορίας να σημάνει την έναρξη του 21ου αιώνα που τώρα πιά όλοι ξέρουμε οτι είναι η αρχή ενός "θαυμαστού καινούριου κόσμου", έδωσε τροφή σε κριτικούς κινηματογράφου, πολιτικούς αρθρογράφους και αναλυτές, ακόμη και σε λάτρεις των θεωριών συνομωσίας να γράψουν ατελείωτα κείμενα και αναλύσεις. Μιά βόλτα στο διαδίκτυο θα σας πείσει. Προσωπικά, κάνοντας αυτή τη βόλτα βρήκα ενδιαφέροντα στοιχεία και κρυφά μυνήματα που πραγματικά με έκαναν να δω την ταινία με άλλα μάτια. Πιό κάτω αναφέρω επιγραμματικά μόνο μερικά από αυτά που μου έκαναν εντύπωση.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν δεν έχετε δει την ταινία, μην διαβάσετε τις παρακάτω επισημάνσεις γιατί προδίδουν την υπόθεση.

1. Στο πάρτυ του Ζίγκλερ που πηγαίνει το ζεύγος Χάρφορντ, το πάτωμα στο διάδρομο και τα οκτάκτινα αστέρια στους τοίχους παραπέμπουν σε μασονική στοά

2. Ο Ούγγρος που φλερτάρει η Άλις στο πάρτυ, λέγεται Ζάντορ Ζάβοστ (το όνομα του ιδρυτή της εκκλησίας του σατανά είναι Άντον Ζάντορ Λαβέϊ)

3. Στο ίδιο πάρτυ ο Μπιλ φλερτάρει με δύο μοντέλα. Η μία λέγεται Νουάλα Γουίνσορ (ο Βρετανικός βασιλικός οίκος) και η άλλη του λέει οτι έχουν ξανασυναντηθεί στο Ροκφέλερ (!) Πλάζα. Μέσα σε αυτό το μέγαρο υπήρχε μιά αίθουσα χορού που λεγόταν "αίθουσα του ουράνιου τόξου" και η πίστα χορού είχε ζωγραφισμένο ένα τεράστο οκτάκτινο αστέρι

4. Τα δύο μοντέλα προσκαλούν τον Μπιλ να πάνε εκεί που τελειώνει το ουράνιο τόξο. Λίγο αργότερα, ο Μπιλ θα αγοράσει τη στολή του από ένα βεστιάριο που λέγεται "ουράνιο τόξο" και έχει παρόμοια διακόσμηση με το σπίτι του Ζίγκλερ (οκτάγωνο αστέρι- καταρράκτης από φωτάκια)

5. Το δωμάτιο της πόρνης είναι γεμάτο μάσκες και το όνομά της είναι Ντόμινο (μάσκα ντόμινο λέγεται η μάσκα που καλύπτει μόνο τα μάτια)

6. "Fidelio" είναι η μοναδική όπερα που έγραψε ο Μότσαρντ και σημαίνει "πιστός" (για να μπεις στα άδυτα των αδύτων πρέπει να είσαι πιστός)

7. H βίλλα των οργίων (ο μοναδικός χώρος που δεν υπάρχει χριστουγεννιάτικο δέντρο) είναι μιά έπαυλη που βρίσκεται στην κομητεία του Μπάκινχαμ (πάλι ο οίκος) και, σύμφωνα με το movie-locations.com, έπαιζε στο "Brazil" του Τέρι Γκίλιαμ. Στο illuminatiwatcher.com βρήκα οτι χτίστηκε για τον βαρώνο Μάγιερ Άμσελ του οίκου των Ρόθτσάϊλντ (!).

8. Η ανατριχιαστική μουσική που ακούγεται στη βίλλα των οργίων, κάποιοι λένε οτι είναι λειτουργία της Καθολικής και κάποιοι της Ορθόδοξης εκκλησίας. Το σίγουρο είναι οτι είναι παιγμένη ανάποδα (νάτος ο εωσφόρος)

9. Το τελετουργικό στη βίλλα είναι εμφανώς σατανιστικό και για να μην μείνει καμμία αμφιβολία, καταλήγει και σε μιά ανθρωποθυσία που την μαθαίνουμε την επόμενη μέρα με παραποιημένο τρόπο σαν είδηση στην εφημερίδα (η χρήση των ΜΜΕ από τους ισχυρούς)

10. Το εσωτερικό της βίλλας είναι το Έλβεντεν Χολ που βρίσκεται στην Αγγλία και ο εσωτερικός του διάκοσμος είναι Ινδικός επειδή το έφτιαξε έτσι ο εξόριστος μαχαραγιάς των Σιχ τον 19ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Μάρτιν Σταρ στο βιβλίο του "ο Άλιστερ Κρόου και ο δυτικός εσωτερικισμός", υπαινίσσεται τη σύνδεση της γιόγκα με τον περιβόητο Άλιστερ Κρόου τον αυτοαποκαλούμενο και "θηρίο 666".

11. Στο φινάλε που το ζευγάρι παίρνει τις τελικές του αποφάσεις μέσα στο παιχνιδάδικο (να λες ευτυχώς που επιβιώσαμε, παρά το γεγονός οτι ξέρουμε και μην λες τη λέξη "για πάντα" γιατί με τρομάζει) το κοριτσάκι τους απομακρύνεται ακολουθώντας δύο ηλικιωμένους άνδρες οι οποίοι βρίσκονταν στο πρώτο πάρτυ καθισμένοι στη βάση της σκάλας με τον καταρράκτη από φωτάκια που ανέβηκε ο Μπιλ για να βοηθήσει την Μάντυ (η μαμά της το βλέπει και δεν αντιδρά). Και αυτή την ανατριχιαστική λεπτομέρεια την βρήκα στο illuminatiwatcher.com

12. Τέλος, παρατηρήστε σε όλη τη διάρκεια της ταινίας την επαναλαμβανόμενη χρήση του μπλε χρώματος. Πολλοί έχουν ερμηνεύσει το μπλε σαν έκφραση μιάς ονειρικής κατάστασης που βιώνουν οι πρωταγωνιστές. Υπάρχει όμως και η ερμηνεία του εμβληματικού "μασονικού μπλε". Το μπλε χρώμα στη μασονία συμβολίζει την φιλία. Και μην ξεχνάμε οτι η μασονία είναι παγκόσμια.

Πραγματικά η ταινία βρίθει συμβόλων και λεπτομερειών που έχουν ένα στόχο: Να αποκαλύψουν μιά μυστική (τύπου μασονίας) γκανγκστερική ελίτ που κρατάει στα χέρια της όλο τον πλούτο, κάνει ό,τι θέλει, βγάζει από τη μέση όποιον την εμποδίζει και εν γένει κυβερνά τον κόσμο. Ή είσαι μαζί τους, ή είσαι εχθρός τους.

Η βαθμολογία μου: 10'/10