ZULU (Ζουλού)

1964 Αγγλία ΗΠΑ
Είδος  Ιστορική

Σκηνοθεσία         Σάϊ Έντφιλντ (1914-1995)
Σενάριο               Τζον Πρεμπλ, Σάϊ Έντφιλντ

Παίζουν               Στάνλεϊ Μπέικερ, Μάικλ Κέιν, Τζακ Χόκινς, Τζέιμς Μπουθ

Υπόθεση               Αναπαράσταση της μάχης του Ρορκς Ντρίφτ μεταξύ των Βρετανών και των Ζουλού (1879).

Το Ρορκς Ντριφτ ήταν ένας ιεραποστολικός σταθμός στα σύνορα της χώρας των Ζουλού που χρησιμοποιούσαν οι Άγγλοι ως νοσοκομείο και βάση ανεφοδιασμού. Στις 22 Ιανουαρίου η μικρή φρουρά του σταθμού, έμαθε οτι ο Αγγλικός στρατός αποδεκατίστηκε στη μάχη της Ισαντλουάνα. Τη δυσάρεστη είδηση ακολούθησε η ακόμα χειρότερη οτι 4.000 μαχητές Ζουλού ήταν καθ' οδόν εναντίον του σταθμού που οι, μόλις 150, στρατιώτες όφειλαν να υπερασπιστούν.

Ο Σάϊ Έντφιλντ σε αυτή την αναπαράσταση περιγράφει με εντυπωσιακή ζωντάνια τις δραματικές ώρες της ιστορικής και αιματηρής μάχης που άφησε 380 νεκρούς και πάνω από 500 τραυματίες. Και παρ' όλο που η μάχη αυτή αποτελεί τη ρεβάνς των Άγγλων, ο σκηνοθέτης δεν παραλείπει να περάσει τα αντιπολεμικά του μηνύματα εξάροντας φυσικά και το θάρρος των στρατιωτών.

Στην ταινία την αφήγηση κάνει ο Ρίτσαρντ Μπάρτον και πρωταγωνιστεί ο Μάικλ Κέιν στον πρώτο του ρόλο που τον έκανε (δικαίως) διάσημο. Τον ρόλο του βασιλιά των Ζουλού, κρατάει ο αληθινός του δισέγγονος.

Σύντομο ιστορικό: Πρώτοι κατακτητές της περιοχής της σημερινής Νότιας Αφρικής ήταν οι Ολλανδοί που έφτασαν εκεί τον 17ο αιώνα. Οι απόγονοί τους ονομάστηκαν Μπόερς και στη συνέχεια Αφρικάνερς. Τον 18ο αιώνα οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές προσπάθησαν να τους εκδιώξουν και να καταλάβουν εκείνοι την πλούσια σε κοιτάσματα χρυσού και διαμαντιών περιοχή. Και οι δύο αποικιοκρατικές δυνάμεις, εκτός από μεταξύ τους, πολέμησαν και εναντίον της ντόπιας φυλής των Ζουλού.

Το πρώτο εξάμηνο του 1879 έγινε ο πόλεμος μεταξύ Άγγλων και Ζουλού, που έληξε με νίκη του Αγγλικού στρατού. Δύο αιματηρότατες μάχες αυτού του πολέμου μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο: Η πρώτη είναι η μάχη της Ισαντλουάνα όπου οι Ζουλού κατατρόπωσαν τους Άγγλους και περιγράφεται στην ταινία του Ντάγκλας Χίκοξ του 1979 "Zulu dawn" και η δεύτερη είναι η μάχη του Ρορκς Ντριφτ που έγινε ταινία από τον Σάϊ Έντφιλντ τον 1964 με τον τίτλο "Zulu".

Η βαθμολογία μου: 9/10

DOGVILLE

2003  Δανία Σουηδία Φινλαδία Νορβηγία Γαλλία Γερμανία Ολλανδία Ιταλία
Είδος   Δράμα

Σκηνοθεσία            Λαρς Φον Τρίερ
Σενάριο                  Λαρς Φον Τρίερ

Παίζουν                 Νικόλ Κίντμαν, Πολ Μπέτανι, Λορίν Μπακόλ, Μπεν Γκαζάρα, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Ούντο Κίερ, Τζέιμς Κάαν (Τη διήγηση κάνει ο Τζον Χερτ)

Υπόθεση                 Μιά νεαρή κοπέλλα στην προσπάθειά της να ξεφύγει από τη μαφία, καταφεύγει σε ένα μικρό χωριουδάκι του Κολοράντο που το λένε Ντόγκβιλ, στους πρόποδες των Βραχωδών ορέων .

 

 

Το Ντόγκβιλ είναι ένα ήσυχο απόμακρο ορεινό χωριό με λιγοστούς κατοίκους που παλεύουν να τα φέρουν βόλτα μέσα στην απελπιστική τους φτώχεια. Όταν η νεαρή Γκρέϊς φτάνει εκεί κυνηγημένη από αδίστακτους γκάνγκστερς, ανακαλύπτει οτι δεν υπάρχει δυνατότητα να το προσπεράσει εφ' όσον ο μοναδικός δρόμος που φτάνει εκεί είναι αδιέξοδος και πίσω της υπάρχουν μόνο οι διώκτες της. Οι κάτοικοι του Ντόγκβιλ μαθαίνουν την ιστορία της και αποφασίζουν (με δημοκρατικές διαδικασίες) να της προσφέρουν άσυλο.

Η ιστορία της καλοπροαίρετης και αφελούς Γκρέϊς εξελίσσεται σε εννέα κεφάλαια και έναν πρόλογο, σε ένα πρωτοφανές για τον κινηματογράφο σκηνικό όπου σχεδόν τα πάντα είναι απλώς ζωγραφισμένα με λευκή μπογιά στο έδαφος. Υπάρχουν κάποια λιγοστά έπιπλα και αντικείμενα, αλλά τα σπίτια, τα μαγαζιά, η εκκλησία, ακόμη και ένα παλιό ορυχείο απαιτείται να υπάρχουν απλώς στη φαντασία του θεατή. 

Όσο απίστευτο και να ακούγεται, με τη λήξη του προλόγου, είχα ως θεατής εξοικιωθεί με την ακραία μινιμαλιστική εικόνα και ήδη από το πρώτο κεφάλαιο επικεντρώθηκα στα πρόσωπα και στους διαλόγους σχεδόν ξεχνώντας το αρχικό σοκ. Εξ' άλλου, ήταν τόσα πολλά τα σοκ που μου επιφύλασσε η ταινία που η έλλειψη ρεαλιστικού σκηνικού ήταν το τελευταίο πράγμα που θα με απασχολούσε.

Ο πάντα πρωτοπορειακός Λαρς Φον Τρίερ, χτίζει λιθαράκι-λιθαράκι την τολμηρή και ειρωνικά προκλητική του ιστορία χρησιμοποιώντας άφθονους ευανάγνωστους συμβολισμούς (το αδιέξοδο, τα αγαλματάκια, ο διανοητής-φιλόσοφος, η μισθωτή εργασία-σκλαβιά, η αστυνομία, η εθνική γιορτή και πολλούς άλλους). Σε αντίθεση όμως με τους εύκολα αναγνωρίσιμους συμβολισμούς, η πολυπλοκότητα των χαρακτήρων και τα συναισθήματα που προκαλεί η αδιάκοπα κλιμακούμενη ιστορία, είναι τόσο δυσανάγνωστα όσο και δύσπεπτα.

Αυτός πιστεύω οτι είναι ο λόγος που το Ντόγκβιλ, έχει κατηγορηθεί από πολλούς για σκληρότητα, αντιαμερικανισμό, ακόμη και για μισανθρωπισμό. Από την πλευρά μου θεωρώ οτι είναι ένα επώδυνο ταξίδι προς την αυτογνωσία που προσφέρει στον θεατή μιά ευκαιρία να ενδοσκοπήσει αναζητώντας το δικό του ρόλο μέσα στο Ντογκβιλικό σύμπαν. Και όπως λέει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, "το κακό μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε εφ' όσον δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες".

Οι ερμηνείες είναι όλες αξιοσημείωτες, με προεξάρχουσα την Νικόλ Κίντμαν στον πιό απαιτητικό ρόλο της καριέρας της.

Στο κλείσιμο της ταινίας, με την μουσική υπόκρουση του "Young Americans" του Ντέϊβιντ Μπόουϊ, βλέπουμε μιά σειρά φωτογραφιών ακραίας φτώχειας της εργατικής τάξης της Αμερικής από το άλμπουμ του Δανού φωτογράφου Τζέϊκομπ Χολντ.

Το Ντόγκβιλ είναι η πρώτη ταινία της τριλογίας του Λαρς Φον Τρίερ "USA, land of opportunities". Ακολούθησε το, επίσης εξαιρετικό, Manderlay το 2005 και εκκρεμεί το Washington όταν ο σκηνοθέτης βρει την έμπνευση να το φτιάξει.

Η βαθμολογία μου: 10'/10

BLADE RUNNER (Ομάδες εξόντωσης)

1982   ΗΠΑ
Είδος   Eπιστημονικής φαντασίας

Σκηνοθεσία          Ρίντλεϊ Σκοτ
Σενάριο                Χάμπτον Φάντσερ, Ντέιβιντ Πίπολς (Βασισμένο στη νουβέλα του Φίλιπ Ντικ "Do Androids Dream of Electric Sheep?" του 1968)

Παίζουν               Χάρισον Φορντ, Ρούντγκερ Χάουερ, Σον Γιανγκ, Ντάριλ Χάνα

Υπόθεση               Ένας αστυνομικός αναλαμβάνει να εξοντώσει μιά ομάδα ανθρωπόμορφων ρομπότ που έχουν επαναστατήσει.

Έτος 2019 (οσονούπω): Μετά από έναν εξοντωτικό πυρηνικό πόλεμο που έκανε τις συνθήκες στον πλανήτη γη αβίωτες, οι άνθρωποι την εγκαταλείπουν και μετακινούνται σε άλλους πλανήτες όπου έχουν δημιουργήσει αποικίες που τις ονομάζουν "Ο έξω κόσμος" (Off-world). Οι άδειες μετοίκησης δίνονται μετά από ιατρικές εξετάσεις, αφού στον "έξω κόσμο" ταξιδεύουν μόνο οι υγιείς. Αυτό που μένει στη γη, είναι ένα πλήθος ασθενών, και δύσμορφων ανθρώπων οι οποίοι ζουν σε αστυνομοκρατούμενες μεγαλουπόλεις, χωρίς φυσικό περιβάλλον κάτω από έναν απαίσιο κίτρινο ουρανό που δεν σταματά να βρέχει.
Παράλληλα, μεγάλες εταιρείες, χρησιμοποιώντας γενετική μηχανική, κατασκευάζουν ζώα (τα οποία έχουν προ πολλού εξαφανιστεί) αλλά και ανθρωπόμορφα ρομπότ (ρέπλικες) τόσο πανομοιότυπα του ανθρώπου που δεν ξεχωρίζουν παρά μόνο με ειδικά τεστ. Οι ρέπλικες επιτρέπεται να υπάρχουν μόνο στις αποικίες και αν βρεθούν ποτέ στη γη πρέπει να καταστραφούν. Σε αυτό το οδυνηρό περιβάλλον ένας αστυνομικός (μπλέιντ ράνερ) ειδικευμένος να κυνηγά ρέπλικες, αναλαμβάνει να εξοντώσει μιά μικρή ομάδα επαναστατημένων ρομπότ που το έσκασαν από τις αποικίες και ήρθαν στη γη με εκδικητικές διαθέσεις.

Όταν το 1968 ο φιλόσοφος της επιστημονικής φαντασίας Φίλιπ Ντικ έγραφε το "Τα ανδροειδή ονειρεύονται να αποκτήσουν ένα ηλεκτρικό πρόβατο;" στην πραγματικότητα έθετε ερωτήματα ηθικής και ανθρωπιστικής διάστασης που προέκυπταν από τον τρόμο του πυρηνικού ολέθρου αλλά και από την ιλιγγιώδη τεχνολογική εξέλιξη του 20ου αιώνα.

Ο Ρίντλεϊ Σκοτ επιστρατεύοντας αρκετές κινηματογραφικές φόρμες (από περιπέτεια δράσης, ερωτικό δράμα και μυστήριο, μέχρι νουάρ, αστυνομικό και επιστημονική φαντασία), μας οδηγεί σε ένα πικρό, υγρό, σκοτεινό και συναισθηματικό ταξίδι στο παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον, που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση και μπήκε δικαίως στο Πάνθεον των cult ταινιών.

Οι χαρακτήρες είναι πολύ καλά αναπτυγμένοι, τα σκηνικά ακραία φουτουριστικά, η σκηνοθεσία πλούσια, ατμοσφαιρική και λεπτομερής, δένει όμορφα με την ηλεκτρονική μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Η ταινία έχει επιλεγεί ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική προς διατήρηση, στην ταινιοθήκη του Αμερικανικού Κονγκρέσου. http://en.wikipedia.org/wiki/National_Film_Registry

Η βαθμολογία μου: 10/10

THE SCAPEGOAT (Ο εντιμότατος κύριος με τη διπλή ζωή)

1959  Αγγλία
Είδος  Θρίλλερ μυστηρίου

Σκηνοθεσία             Ρόμπερτ Χάμερ (1911-1963)
Σενάριο                   Ρόμπερτ Χάμερ, Γκορ Βιντάλ (Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Δάφνης Ντι Μοριέ του 1957)

Παίζουν                  Άλεκ Γκίνες, Νικόλ Μόρι, Μπέτι Ντέϊβις, Άιριν Γουόρθ

Υπόθεση                  Ένας Άγγλος καθηγητής της Γαλλικής γλώσσας, κάνοντας τις διακοπές του στη Γαλλική επαρχία, συναντά τυχαία έναν Γάλλο αριστοκράτη και η συνάντηση αυτή του αλλάζει δραματικά τη ζωή γεμίζοντάς την ενδιαφέρον και δίνοντάς της σκοπό.

 

Ο μοναχικός καθηγητής, φτάνει στη Γαλλία θλιμμένος, απογοητευμένος και κενός. Η ζωή του είναι ασήμαντη και χωρίς προοπτικές και οι διακοπές του προβλέπονται εξ' ίσου ασήμαντες και κενές. Όλα αυτά θα ανατραπούν όταν γνωρίζει τον διαβολικό αριστοκράτη Ζακ Ντε Γκε και την νευρωτική του οικογένεια. Ξαφνικά και απρόσμενα η ύπαρξή του αποκτά νόημα και η μικρή ανιαρή ζωή του ανυψώνεται.

Ο Βρετανός σκηνοθέτης Ρόμπερτ Χάμερ, συνεπικουρούμενος από την πολύ όμορφη ασπρόμαυρη φωτογραφία, παρακολουθεί την παράξενη ιστορία με συμπαθέστατους σκηνοθετικούς ακροβατισμούς δημιουργώντας μιά διαρκή αίσθηση κινδύνου που επικρέμαται πάνω από τις ζωές των ηρώων. Δυστυχώς η εξέλιξη της ιστορίας παραπαίει μεταξύ κωμωδίας και κοινωνικού δράματος αντί για την αγωνιώδη ιστορία εγκλήματος που περιμένει ο θεατής.

Η Μπέτι Ντέιβις είναι απογοητευτική, επιλέγοντας να κρώζει με δήθεν ξενική προφορά, αλλά ο Άλεκ Γκίνες είναι άριστος ερμηνεύοντας με εντυπωσιακή φυσικότητα τον απαιτητικό διπλό του ρόλο. Η αρχική επιλογή για τον ρόλο ήταν ο Κάρι Γκραντ αλλά η Δάφνη Ντι Μοριέ επέμενε στον Άλεκ Γκίνες γιατί της θύμιζε τον πατέρα της.

Το καλογραμμένο σενάριο είναι γεμάτο έξυπνους απολαυστικούς διαλόγους οι οποίοι είναι κατά τη γνώμη μου το μεγάλο ατού της ταινίας και ο κύριος λόγος που την προτείνω.

Θα βρείτε τον Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Η βαθμολογία μου: 7/10