THE APARTMENT (Η γκαρσονιέρα)

1960  ΗΠΑ
Είδος  Δραμεντί

Σκηνοθεσία           Μπίλι Γουάιλντερ (1906-2002)
Σενάριο                 Μπίλι Γουάιλντερ, Ιζ Ντάιαμοντ

Παίζουν                Τζακ Λέμον, Σίρλεϊ Μακ Λέιν, Φρεντ Μακ Μάρεϊ

Υπόθεση               Ένας εργένης υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας, στην προσπάθειά του να κερδίσει την εύνοια των ανωτέρων του και να προαχθεί επαγγελματικά, δανείζει το διαμέρισμά του σε υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας για να συναντάνε τις ερωμένες τους.

Για να πας μπροστά, πρέπει να δουλεύεις σκληρά.

Ο Μπαντ Μπάξτερ είναι ένας χαμηλόβαθμος υπάλληλος που έχει βάλει στόχο της ζωής του να ανέλθει σε πολύ υψηλά αξιώματα στην εταιρεία που εργάζεται. Ξέρει οτι ο μόνος τρόπος να το καταφέρει είναι να γίνει αρεστός στους προϊστάμενούς του ώστε να του κάνουν καλές αναφορές αξιολόγησης. Έτσι σκέφτηκε να τους προσφέρει τη δυνατότητα να τσιλιμπουρδίζουν μακρυά από αδιάκριτα μάτια, προσφέροντάς τους για μερικές ώρες το μικρό του διαμέρισμα. Για να μην μπερδεύεται, κρατάει εβδομαδιαίο πρόγραμμα και το χρόνο που το σπίτι του είναι "κατειλημμένο" τον περνάει στο γραφείο ως δήθεν υπερωρίες. Όλα πάνε ρολόι και η προαγωγή φαίνεται να πλησιάζει, μέχρι που η γνωριμία του με μία κοπέλα που του αρέσει πολύ, ανατρέπει τον όλο σχεδιασμό και αρχίζει για όλους το ξεβόλεμα.

Ο Αυστριακός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός και δημοσιογράφος Μπίλι Γουάιλντερ με την αιχμηρή του ματιά μεταμορφώνει αυτή την απλή ιστοριούλα (που είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα) σε μία απολαυστική δραματική κομεντί που έμεινε στην ιστορία του κινηματογράφου ως ένα από τα καλύτερα κοινωνικά σχόλια της εποχής του. Ο εξαιρετικός σκηνοθέτης είναι γνωστό οτι σε όλο του το έργο δεν μάσησε ποτέ τα λόγια του. Οι διάλογοί του ήταν πάντα ζωντανοί και καλογραμμένοι, οι εικόνες του λιτές και τα θέματά του στιβαρά παρά την ελαφρότητα της παρουσίασής τους.
Ο γρήγορος και μαγικά ισορροπημένος ρυθμός, τα άριστα κάδρα, τα ρεαλιστικά σκηνικά, η έξοχη φωτογραφία, οι καλογραμμένοι διάλογοι και οι θαυμάσιες ερμηνείες των τρισχαριτωμένων πρωταγωνιστών προσφέρουν ένα απολαυστικό θέαμα που, παρά την καυστικότητά του και τις δραματικές του εξάρσεις, βλέπεται ευχάριστα ξανά και ξανά.
Παρά το γεγονός οτι το διαμέρισμα είναι δυάρι, πολύ σωστά ο Ελληνικός τίτλος έγινε "Η γκαρσονιέρα" που δημιουργεί τον κατάλληλο συνειρμό.

Η ταινία έχει επιλεγεί ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική προς διατήρηση, στην ταινιοθήκη του Αμερικανικού Κονγκρέσου. http://en.wikipedia.org/wiki/National_Film_Registry

Η βαθμολογία μου: 10/10

THE VAMPIRE LOVERS (Οι ερωμένες του βρυκόλακα)

1970  Αγγλία
Είδος  Τρόμου

Σκηνοθεσία         Ρόι Γουόρντ Μπέικερ (1916-2010)
Σενάριο               Τιούντορ Γκέιτς (Βασισμένο στο διήγημα του Σέρινταν Λε Φάνιου "Καρμίλα" του 1872)

Παίζουν               Ίνγκριντ Πιτ, Τζορτζ Κόουλ, Πίτερ Κάσινγκ, Πίπα Στιλ, Μάντελιν Σμιθ

Υπόθεση               Στις αρχές του 19ου αιώνα στο Αυστριακό κρατίδιο Στυρία (Στάιερμαρκ), η γοητευτική βρυκόλακας Καρμίλα Κάρνστάιν τρέφεται με το αίμα όμορφων νεαρών παρθένων τις οποίες ξελογιάζει ερωτικά και τις οδηγεί στο θάνατο δια της αργής αφαίμαξης.

Μία περιπλανώμενη κόμισσα χρησιμοποιώντας διάφορες δικαιολογίες εξαπατά πλούσιους γαιοκτήμονες και τους πείθει να φιλοξενήσουν στο σπίτι τους την όμορφη κόρη της Μαρσίλα ή την επίσης όμορφη ανιψιά της Καρμίλα. Στην πραγματικότητα, κόρη και ανιψιά είναι το ίδιο πλάσμα: Ένα βαμπίρ της Αυστριακής οικογένειας Κάρνστάιν το οποίο επανέρχεται στη ζωή ξανά και ξανά αναζητώντας νεαρές παρθένες τις οποίες παρασύρει ερωτικά και τρέφεται με το αίμα τους. Όταν τα κορίτσια στερεύουν, φεύγει και ψάχνει το επόμενο θύμα.

Το 1872 ο Ιρλανδός συγγραφέας Σέρινταν Λε Φάνιου στο διήγημά του "Καρμίλα" (το πέμπτο μέρος της συλλογής του "In a glass darkly"), δημιούργησε την κόμισσα Καρμίλα Κάρνστάιν, μία λεσβία βρυκόλακα που περιπλανιέται αιωνίως και τρέφεται με αίμα όμορφων παρθένων. Ο χαρακτήρας αυτός, 26 χρόνια αργότερα, ενέπνευσε τον Μπραμ Στόκερ να γράψει τον περίφημο Δράκουλα ο οποίος για κάποιο λόγο έγινε περισσότερο δημοφιλής από την γοητευτική κόμισσα. Η πρώτη φορά που το δημιούργημα του Λε Φάνιου εμφανίστηκε στη μεγάλη οθόνη ήταν στο σχεδόν βωβό αριστούργημα του Δανού σκηνοθέτη Καρλ Ντράγιερ Vampyr (1932). Ακολούθησε το 1963 ο Ροζέ Βαντίμ με το περίφημο "Et mourir de plaisir" (Blood and roses) και ένα χρόνο αργότερα το Ιταλικό "La cripta e l’incubo" (Terror in the crypt ή Crypt of the vampire) του Καμίλο Μαστροτσίνκουε με τον Κρίστοφερ Λι. 

Οι Αυστριακοί βρυκόλακες Κάρνστάιν έχουν βέβαια τα χαρακτηριστικά του είδους τους (ζουν σε κάστρο, κοιμούνται σε φέρετρο, έχουν τους κλασσικούς κυνόδοντες, αγαπούν τη νυκτόβια ζωή, διαθέτουν υπνωτιστικές ιδιότητες κ.λ.π) αλλά, εκτός του διαφορετικού σεξουαλικού τους προσανατολισμού, έχουν την ικανότητα να κυκλοφορούν στο φως της ημέρας, δεν καίγονται από τις φλόγες και υπηρετούν τον σατανά (!).

Η περίφημη Βρετανική παραγωγός εταιρεία hammer, αφού εξάντλησε εμπορικά τα διάσημα τέρατα (μούμιες, λυκάνθρωπους, Φρανκεστάιν, Δράκουλες κ.λ.π) και αναζητώντας "φρέσκιες" ιδέες τρόμου, αποφάσισε να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη την ιστορία της Καρμίλα, μιάς μάλλον ξεχασμένης ηρωίδας της gothic λογοτεχνίας, η οποία όντας λεσβία συνδύαζε περίφημα τον τρόμο με τον ερωτισμό. Έτσι δημιουργήθηκε η τριλογία Κάρνστάιν.

Αυτή η πρώτη ταινία της τριλογίας είναι μία συμπαθητική ταινιούλα με βρυκόλακες, αρκετά πιστή στο μυθιστόρημα, η οποία διαθέτει ωραία σκηνικά και κουστούμια, άφθονη ρομαντική ατμόσφαιρα εποχής και όμορφη φωτογραφία. Είναι κρίμα που η επίπεδη και κοινότυπη σκηνοθεσία δεν καταφέρνει να μας προσφέρει την απόλαυση που αναζητούμε οι λάτρεις του φανταστικού σινεμά.
* Θα βρείτε Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Ένα χρόνο αργότερα, ο Τζίμι Σάνγκστερ σκηνοθέτησε το υπερ-ρομαντικό δεύτερo μέρος της τριλογίας "Lust for a vampire" (Στο παρθεναγωγείο των βρυκολάκων), όπου την λεσβία βρυκόλακα Μιρκάλα (Πρόκειται και πάλι για την γνωστή μας Καρμίλα, απλώς οι πονηρές Κάρνστάιν αναγραμματίζουν τα ονόματα για να περνούν απαρατήρητες) την ερωτεύεται ένας νεαρός συγγραφέας και προσπαθεί να την αναμορφώσει μέσω της αγάπης! Πολύς ρομαντισμός και πανέμορφα κορίτσια, αλλά χωρίς ιδιαίτερη κινηματογραφική αξία.
* Θα βρείτε Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Το 1972, ήρθε και το απογοητευτικότατο κλείσιμο του εγχειρήματος, με το prequel "Twins of evil" (Τα δίδυμα του Δράκουλα) που διαδραματίζεται τον μεσαίωνα, προσθέτει το κάψιμο μαγισσών από τους πουριτανούς, υπερτονίζει το σατανισμό και κάνει πρωταγωνιστή τον κόμη Κάρνστάιν, τάχα μου τον γεννήτορα. Η κόμισσα Καρμίλα έχει εξαφανιστεί και πρωταγωνίστριες είναι οι δίδυμες καλονές Μαντλίν και Μαίρη Κόλινσον, διάσημα κουνελάκια του Playboy και ίσως ο μοναδικός λόγος για να δει κανείς την ταινία.
* Θα βρείτε Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Η βαθμολογία μου: 7/10

THE EVIL DEAD (Το καταραμένο άσμα)

1981  ΗΠΑ
Είδος  Μεταφυσική Τρομοκωμωδία

Σκηνοθεσία        Σαμ Ράιμι (1959)
Σενάριο              Σαμ Ράιμι

Παίζουν             Μπρους Κάμπελ, Έλεν Σάντβάις, Μπέτσι Μπέικερ

Υπόθεση             Μία παρέα φοιτητών νοικιάζουν μία απομονωμένη καλύβα στο δάσος με στόχο να περάσουν μερικές ημέρες κοντά στη φύση και δέχονται την άγρια επίθεση μίας ομάδας μοχθηρών δαιμόνων που κατοικοεδρεύουν στην περιοχή.

Κούκου!

Οι πέντε νεαροί ξεκινάνε κεφάτοι το ταξιδάκι τους, διασχίζουν χιλιόμετρα πυκνού δάσους, περνάνε με σχετική επιτυχία ένα ετοιμόρροπο γεφυράκι και εν τέλει φτάνουν σε ένα παλιό καλύβι όπου σκοπεύουν να περάσουν μερικές ημέρες χαλάρωσης μέσα στην ηρεμία της φύσης. Τα φιλαράκια παίζουν και γελάνε ανέμελα, ο χαβαλές είναι στην ημερησία διάταξη και όλα δείχνουν οτι θα είναι μία καταπληκτική εκδρομή μακρυά από το άγχος και τη φασαρία της πόλης. Εκείνο που δεν μπορούν με τίποτα να φανταστούν τα πέντε παιδιά, είναι οτι βαθειά στο δάσος και σε κατάσταση ύπνωσης, βρίσκεται ένα τσούρμο δαιμόνων που καραδοκούν να βγουν από το λήθαργο και να αποκτήσουν υλική υπόσταση. Η ευκαιρία θα τους δοθεί όταν η παρέα βρίσκει στην καλύβα μία ηχογράφηση από το αρχαίο βιβλίο των Σουμερίων με τον δυσοίωνο τίτλο "Το βιβλίο των νεκρών".

Ο αυτοδίδακτος σκηνοθέτης Σαμ Ράιμι με τον παιδικό του φίλο Μπρους Κάμπελ (που κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο), σε ηλικία μόλις 20 ετών, μάζεψαν με χίλιους κόπους ένα στοιχειώδες ποσό χρημάτων και με μία ομάδα 13 φίλων και συγγενών κατάφεραν να φτιάξουν αυτό το πρωτότυπο ταινιάκι μεταφυσικού τρόμου, το οποίο κλείνει φέτος τα 35 του χρόνια και διατηρεί στο ακέραιο τα προτερήματα που δικαίως το τοποθέτησαν μεταξύ των κλασσικών cult τρομοκωμωδιών.

Τσα;

Ο πολυμήχανος Ράιμι έχει σκηνοθετήσει το απλοϊκό σενάριο με εξυπνάδα, ευελιξία, νεανικό χιούμορ, πρωτότυπες κινηματογραφικές τεχνικές και μία απίστευτη γκάμα λήψεων που σε συνδυασμό με τα αρκετά επιτυχημένα εφέ, προσφέρουν ένα φαντασμαγορικό θέαμα ατμοσφαιρικού τρόμου και ανεξάντλητων κρουνών αίματος.
Με δεδομένη την έλλειψη χρημάτων και την απειρία των συντελεστών, το "Καταραμένο άσμα" είναι ένα κινηματογραφικό επίτευγμα που έγραψε ιστορία και η πρώτη ταινία της τριλογίας Evil Dead του Σαμ Ράιμι. Ακολούθησαν:
Το 1987 η sequel παρωδία "Evil Dead 2: Dead by dawn" (Νεκρός την αυγή )
Το 1992 το μεσαιωνικό "Evil Dead 3:Army of Darkness" (Ο στρατός του σκότους) στο οποίο η δράση μεταφέρεται στην Αγγλία του 1300 μ.χ.
Το 2013 ο Ουρουγουανός Φέντε Άλβαρες, σκηνοθέτησε ένα πανάκριβο remake (Evil dead - Το πρόσωπο του κακού), το οποίο παρά τα σύγχρονα πολυτελή οπτικά εφέ, την εμφανή παρουσία έμπειρου προσωπικού και το γεγονός οτι την παραγωγή έχουν κάνει οι Σαμ Ράιμ και Μπρους Κάμπελ, σκηνοθετικά ξοδεύεται στην υπερβολή και τον εντυπωσιασμό χωρίς να καταφέρνει ούτε στο ελάχιστο να προσεγγίσει την γοητευτική αθωότητα του πρωτοτύπου. Όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει επανειλημμένως, το χρήμα είναι απαραίτητο για να κάνεις μία ταινία αλλά πιό απαραίτητο είναι να έχεις κάτι να πεις. Παρ' όλα αυτά, η ευρηματική σεναριακή διαφοροποίηση (ο λόγος που οι πέντε φίλοι βρέθηκαν στην απομονωμένη καλύβα είναι για να βοηθήσουν μία κοπέλα να αποτοξινωθεί από τα ναρκωτικά), λειτουργεί πολύ θετικά δημιουργώντας στον θεατή αμφιβολία και εντείνοντας με τον τρόπο αυτό το αίσθημα τρόμου.

Η βαθμολογία μου : 10/10

THE HARDER THEY FALL (Έπεσαν σκληρά)

1956  ΗΠΑ
Είδος  Δραματικό Νουάρ (Πυγμαχία)

Σκηνοθεσία     Μαρκ Ρόμπσον (1913-1978)
Σενάριο           Φίλιπ Γιόρνταν (Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μπαντ Σούλμπεργκ του 1947)

Παίζουν          Ροντ Στάιγκερ, Χάμφρι Μπόγκαρτ, Τζαν Στέρλινγκ

Υπόθεση          Ένας άνεργος αθλητικογράφος μπλέκει με τη μαφία των στημένων παιχνιδιών όταν πείθεται να αναλάβει την προώθηση ενός, άρτι αφιχθέντος στην Αμερική, γιγαντόσωμου Αργεντινού πυγμάχου.

Ο αναγνωρισμένος αθλητικογράφος Έντι Γουίλις, άνθρωπος με ήθος και ακεραιότητα, έχτισε την καριέρα του δουλεύοντας σκληρά και επί πολλά χρόνια. Όταν όμως η εφημερίδα που δούλευε χρεοκόπησε, ο ταλαντούχος δημοσιογράφος έμεινε άνεργος, άφραγκος και σε ηλικία δύσκολη για να ξαναβρεί δουλειά. Σε αυτή την κατάσταση απογοήτευσης και οικονομικής δυσχέρειας τον προσεγγίζει ο "μάνατζερ πυγμάχων" Νικ Μπένκο και του προτείνει να αναλάβει την προώθηση του, τεραστίων διαστάσεων, Αργεντινού πυγμάχου βαρέων βαρών, Τόρο Μορένο. Ο Μορένο είναι ένας καλοκάγαθος γίγαντας με μυαλό μικρού παιδιού και γροθιά σαν πούπουλο. Το πραγματικό σχέδιο είναι να οργανώσουν σειρά στημένων αγώνων όπου το δήθεν φαινόμενο της πυγμαχίας θα κερδίζει τον έναν πυγμάχο πίσω από τον άλλο με τελικό στόχο τον τίτλο του πρωταθλητή. Ο αληθινός στόχος βέβαια είναι να τον ξεζουμίσουν και να βγάλουν τρελό χρήμα.

Ο ηθικός Έντι αρχικά αρνείται να συμμετέχει σε τέτοια απάτη, αλλά, κάτι η ανεργία, κάτι το μεγάλο χρηματικό ποσό που του υπόσχονται, κάτι τα λόγια του πανέξυπνου μαφιόζου, κάτι η απογοήτευσή του (τί κέρδισε εξ' άλλου όλα αυτά τα χρόνια που πήγαινε με το σταυρό στο χέρι;), οι αντιρρήσεις του κάμπτονται και παίρνει τη μεγάλη απόφαση να μπει στο βρώμικο παιχνίδι, χωρίς να αναλογιστεί τις φρικτές συνέπειες που έχει η συνεργασία με το διάβολο. Βουτάει στο βούρκο αργά και σταθερά. Δεν αντιστέκεται, δεν παλεύει. Είναι παραδομένος στο κυνήγι του χρήματος που θεωρεί οτι θα τον βγάλει από το προσωπικό του αδιέξοδο.

Ο Μαρκ Ρόμπσον, παρακολουθεί τον ήρωά του να εγκαταλείπει το φωτεινό κόσμο των αθλητικών επιτευγμάτων και να καταδύεται σε μία βασανιστική και βίαιη πορεία προς το σκοτάδι της ανηθικότητας, της εξαπάτησης και της ανενδοίαστης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, χωρίς όμως να καταφέρνει εν τέλει να απογειώσει την ιστορία, να μας πονέσει, να μας κάνει να νιώσουμε συμπόνια. Σίγουρα οι σκηνές του ρινγκ είναι δυνατές και αγωνιώδεις, αλλά η υπόλοιπη ταινία απλώς κυλάει.

Στα μεγάλα ατού, η εξαιρετική φωτογραφία του Μπαρνέτ Γκάφι (που είχε ήδη κερδίσει Όσκαρ για το δημοφιλές δράμα "From Here to Eternity" - 1953), η ρεαλιστική ιστορία του Μπαντ Σούλμπεργκ (ο οποίος ήταν και ο ίδιος αθλητικογράφος) και οι άριστες ερμηνείες των πρωταγωνιστών αλλά και των δεύτερων ρόλων που έχουν επιλεγεί πολύ επιτυχημένα.

Η κουρασμένη, σχεδόν ληθαργική, τελευταία ερμηνεία του Μπόγκαρτ που εν μέρει οφείλεται κσι στο γεγονός οτι ήταν ήδη πολύ άρρωστος (πέθανε λίγους μήνες αργότερα), είναι κυριολεκτικά ιδανική.

Ο 2,03 μέτρα και 130 κιλά επαγγελματίας πυγμάχος Μάικ Λέιν που αγωνιζόταν με το προσωνύμιο "Ταρζάν Μάικ", εντυπωσιάζει με τον όγκο του και την αφοπλιστική του αφέλεια.

Ο τίτλος της ταινίας προέρχεται από την παροιμία the bigger they are, the harder they fall (Όσο πιό ισχυρός είναι κάποιος, τόσο πιό δύσκολο του είναι να χάσει τη δύναμή του). 

Η βαθμολογία μου : 7/10