COLLATERAL (Η διαδρομή)

2004  ΗΠΑ
Είδος  Περιπέτεια

Σκηνοθεσία           Μάικλ Μαν
Σενάριο                 Στιούαρτ Μπίτι

Παίζουν                 Τομ Κρουζ, Τζέιμι Φοξ, Τζάντα Πίνκετ Σμιθ, Μαρκ Ράφαλο

Υπόθεση                 Ένας μαύρος ταξιτζής του Λος Άντζελες που κάνει τη νυχτερινή του βάρδια, παίρνει έναν καλοντυμένο πελάτη ο οποίος του προτείνει να τον μισθώσει για όλη τη νύχτα να τον πάει σε διάφορα ραντεβού μέσα στην πόλη.

Ο φτωχός μαύρος ταξιτζής είναι ένας σκεπτόμενος νεαρός άνδρας που πιστεύει οτι μέσα στο σύστημα της ελεύθερης οικονομίας, έχει κι αυτός την ευκαιρία του να πραγματοποιήσει το όνειρό του: μιά δικιά του επιχείρηση. Για το σκοπό αυτό, δουλεύει σκληρά, αποταμιεύει και όταν φρακάρει χαλαρώνει ατενίζοντας μιά καρτ ποστάλ των εξωτικών νησιών Μαλδίβων. Η ζωή του κυλά μονότονα και μοναχικά, μέχρι που συναντά τον φαινομενικά σοβαρό επιχειρηματία που έχει μεγάλη οικονομική άνεση και ο οποίος απλώς χρειάζεται έναν οδηγό να τον μετακινεί μέσα στην πόλη του Λος Άντζελες για να κάνει τα επαγγελματικά του ραντεβού. Εκείνο που ο αθώος ταξιτζής δεν φαντάζεται είναι οτι ο πελάτης του είναι ένας ακριβοπληρωμένος δολοφόνος που έχει φιλοσοφήσει τη σκοτεινή πλευρά της ζωής.

Η "διαδρομή" είναι μιά καλοστημένη, γρήγορη και αγωνιώδης περιπέτεια, γυρισμένη εξ' ολοκλήρου στο νυχτερινό Λος Άντζελες (κυρίως στο κατακλυσμένο από ουρανοξύστες κέντρο του), με στυλάτη, νευρική σκηνοθεσία και εξαιρετική φωτογραφία που εκμεταλλεύεται εικαστικά στο έπαρκρο τη φωτισμένη μεγαλούπολη. 

Η περιβόητη αποξένωση του ανθρώπου που κινείται σε μιά τέτοια μεγαλούπολη, είναι ο αθέατος πρωταγωνιστής της ιστορίας δύο εκ πρώτης όψεως διαμετρικά αντίθετων χαρακτήρων (αγαπημένο θέμα του σκηνοθέτη) που συναντώνται τυχαία και, μέσα από μιά σειρά ακραίων γεγονότων, οδηγούνται στην αυτογνωσία.

Πολύ καλές και με γοητευτική εσωτερικότητα οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών που συμβολίζονται ευφυώς με το περιπλανόμενο κογιότ και όχι με τον μοναχικό λύκο όπως αρχικά σκέφτηκα. Διαβάζοντας για το κογιότ (ένα είδος τσακαλιού) έμαθα οτι, σε αντίθεση με το λύκο, έχει καταφέρει να αντέξει τη ζωή στις μεγάλες πόλεις και μάλιστα, μέσα στα πάρκα της Νέας Υόρκης ζουν και αναπαράγονται κανονικά, καταφέρνοντας να περνούν απαρατήρητα.

Εκείνο που με δυσκόλεψε αρκετά είναι να κατατάξω την ταινία σε ένα είδος. Κατέληξα στην περιπέτεια, αλλά έχει και στοιχεία αστυνομικού θρίλλερ και δράματος.

Η βαθμολογία μου: 10/10

GASLIGHT (Εφιάλτης)

1944  ΗΠΑ
Είδος  Ψυχολογικό θρίλλερ

Σκηνοθεσία         Τζορτζ Κιούκορ (1899-1983)
Σενάριο               Τζον Βαν Ντρούτεν, Γουόλτερ Ράις, Τζον Μπάλντερστον (Βασισμένο στο ομότιτλο θεατρικό έργο του Πάτρικ Χάμιλτον του 1938)

Παίζουν               Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Σαρλ Μπουαγιέ, Τζόζεφ Κότεν, Άντζελα Λάνσμπουρι

Υπόθεση               Μιά νεαρή κοπέλλα, μετά ο γάμο της εγκαθίσταται στο σπίτι που είχε δολοφονηθεί πριν από μερικά χρόνια η θεία της. Το σπίτι όμως με το βαρύ του παρελθόν της δημιουργεί τόση στεναχώρια και αναστάτωση που σιγά-σιγά την οδηγούν στην παράνοια.

Σε ένα αριστοκρατικό σπίτι στην πλατεία Θόρντον, η διάσημη τραγουδίστρια της όπερας Άλις Άλκουιστ, δολοφονείται από κάποιον άγνωστο ο οποίος αναζητά τα περιβόητα διαμάντια της που φημολογείται οτι της τα χάρισε κάποιος πολύ υψηλά ιστάμενος θαυμαστής της. Η ανήλικη ανηψιά της Πόλα, απομακρύνεται από το καταραμένο σπίτι, αλλά μετά από μερικά χρόνια επιστρέφει και εγκαθίσταται σε αυτό με τον σύζυγό της. Παρά το γεγονός οτι είναι πολύ ερωτευμένη και ευτυχισμένη, το σπίτι φαίνεται να έχει έντονα αρνητική επίδραση στην ψυχολογία της και ο σύζυγός της όχι μόνο δεν δείχνει να την καταλαβαίνει, αλλά την εξωθεί σε ακραίες συναισθηματικές εντάσεις. Η κοπέλλα, παρά την προσπάθειά της να ισορροπήσει, χειροτερεύει μέρα με τη μέρα και η ψυχική της υγεία φαίνεται να την οδηγεί στο φρενοκομείο.
Ο έμπειρος σκηνοθέτης Τζορτζ Κιούκορ (με ήδη 33 ταινίες στο ενεργητικό του το 1944), εμπνέεται από το καλό θεατρικό έργο και χτίζει την ιστορία της άτυχης Πόλα με αμιγώς κινηματογραφική δομή, άριστη σκηνοθεσία, πανέμορφη ατμοσφαιρική φωτογραφία (του εξ' ίσου έμπειρου Τζόζεφ Ρούτενμπεργκ) και πολύ προσεγμένα σκηνικά και κουστούμια. Το ζευγάρι των πρωταγωνιστών λάμπουν με τις ερμηνείες τους και η πρωτοεμφανιζόμενη Άντζελα Λάνσμπουρι σε ηλικία μόλις 19 ετών, κάνει μιά εντυπωσιακή εμφάνιση που σημάδεψε την καριέρα της. Η ταινία προτάθηκε για επτά Όσκαρ αλλά δεν κέρδισε κανένα.
Πρόκειται για την δεύτερη μεταφορά του ομότιτλου θεατρικού έργου του αναγνωρισμένου δραματουργού Πάτρικ Χάμιλτον (συγγραφέα του θεατρικού έργου "The rope" που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη ο Άλφρεντ Χίτσκοκ το 1948).

Η πρώτη μεταφορά έγινε 4 χρόνια νωρίτερα από τον Άγγλο σκηνοθέτη Θόρολντ Ντίκινσον (Gaslight 1940) ο οποίος επέλεξε να μείνει πιστός στη θεατρική δομή της ιστορίας. Λόγω της μεγάλης εμπορικής επιτυχίας της ταινίας, η Αμερικάνικη εταιρεία MGM αγόρασε τα δικαιώματα του έργου, με τον όρο να καταστραφεί η Αγγλική κόπια σαν να μην έγινε ποτέ. (Άκου όρο που έβαλαν!)
Προφανώς ο όρος δεν τηρήθηκε γιατί το πρώτο Gaslight του 1940 υπάρχει και έχει κι αυτό το ενδιαφέρον του. Γεγονός είναι όμως οτι η Αμερικάνικη βερσιόν είναι κατά πολύ καλύτερη και είναι από τα σπάνια παραδείγματα που το remake είναι ανώτερο από το πρωτότυπο.
Το έργο και οι κινηματογραφικές του μεταφορές, έδωσαν το όνομα στον ψυχιατρικό όρο "Gaslighting" που σημαίνει ψυχολογική χειραγώγηση.

Η βαθμολογία μου : 10/10

THE QUEEN OF SPADES

1949 Αγγλία
Είδος   Ψυχολογικό θρίλλερ εποχής

Σκηνοθεσία           Θόρολντ Ντίκινσον (1903-1984)
Σενάριο                 Ρόντνι Άκλαντ, Άρθουρ Μπόϊς (Βασισμένο στο ομότιτλο διήγημα του Αλεξάντερ Πούσκιν του 1833)

Παίζουν                Άντον Γουόλμπρουκ, Υβόν Μίτσελ, Ρόναλντ Χάουαρντ

Υπόθεση                Στην Αγία Πετρούπολη των αρχών του 19ου αιώνα, ένας υπέρμετρα φιλόδοξος κατώτερος αξιωματικός του Ρώσικου στρατού κάνει ό,τι είναι δυνατόν να πλουτίσει για να ισοφαρίσει την ταπεινή του καταγωγή.

 

Ο φτωχός λοχαγός με τη ψυχή του γεμάτη φθόνο για τους πλούσιους αριστοκράτες που τον σνομπάρουν, κυκλοφορεί ανάμεσά τους σαν το αρπαχτικό και περιμένει την κατάλληλη στιγμή να πλουτίσει και να γίνει κι αυτός ισότιμος μαζί τους. Όταν μαθαίνει οτι μιά γηραιά κόμισσα έχει κάνει συμφωνία με το διάβολο προκειμένου να της αποκαλύψει το μυστικό του πώς να κερδίζει στα χαρτιά, αποφασίζει να την πλησιάσει και να της αποσπάσει την πολύτιμη πληροφορία.

Τυφλωμένος από την απληστία του, αδυνατεί να ακούσει τη φωνή της λογικής, παρασύρεται από τις φήμες και τις δοξασίες, εγκαταλείπει κάθε ενδοιασμό και στρώνει το δρόμο του προς τον πλούτο περπατώντας το μονοπάτι της εξαπάτησης και του εξαναγκασμού.

Η συναρπαστική αυτή ταινία είναι ένα σκοτεινό και υποχθόνιο κοκτέιλ με βασικά συστατικά το παράλογο, το μεταφυσικό, τον τρόμο και τον ρομαντισμό, που περιγράφει με γλαφυρή κλιμάκωση τα ανθρώπινα πάθη. Η πανέμορφη φωτογραφία του Τσέχου Ότο Χέλερ δημιουργεί μιά ιδιαίτερα μελαγχολική  ατμόσφαιρα και οι σκοτεινοί του φωτισμοί πλαισιώνουν τον μοχθηρό λοχαγό προκαλώντας στο θεατή μιά δυσοίωνη αίσθηση.

Η αριστοτεχνική γοργή και αγχωτική σκηνοθεσία του εμβληματικού Θόρολντ Ντίκινσον (υπήρξε ο πρώτος καθηγητής κινηματογράφου της Μεγάλης Βρετανίας), εκμεταλλεύεται στο έπακρο τα πανέμορφα σκηνικά και τα υπέροχα κουστούμια, καθώς και το ποιητικό ύφος του Πούσκιν.

Ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορτσέζε αναφέρεται στην ταινία με τα εξής λόγια: "αυτή η εκπληκτική ταινία, είναι από τις λίγες πραγματικά κλασσικές του μεταφυσικού σινεμά".

Θα βρείτε τον Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Η βαθμολογία μου: 10/10

THE MOST DANGEROUS GAME (Το πιό επικίνδυνο θήραμα)

1932  ΗΠΑ
Είδος  Περιπετειώδες θρίλλερ (Pre-code Hollywood Κείμενο Νο 1)

Σκηνοθεσία      Ίρβινγκ Πίτσελ (1891-1954) και Έρνεστ Σόντσακ (1893-1979)
Σενάριο             Τζέιμς Άσμορ Κρίλμαν (Βασισμένο στο διήγημα "The Hounds of Zaroff" του Ρίτσαρντ Κόνελ του 1924)

Παίζουν             Τζόελ Μακ Κρία, Λέσλι Μπανκς, Φέι Ράι, Ρόμπερτ Άρμστρονγκ

Υπόθεση             Ένα πολυτελές γιώτ ναυαγεί στις δυτικές ακτές της Νότιας Αμερικής και ο μοναδικός επιζών (κυνηγός άγριων ζώων και διάσημος συγγραφέας) καταφεύγει σε ένα νησάκι όπου ζει ο Ρώσος κόμης Ζαρόφ που κατάφερε να το σκάσει από τους μπολσεβίκους με όλη του την περιουσία.

Είσαστε για ένα υπαίθριο σκάκι;

Ο ταλαιπωρημένος ναυαγός περιπλανάται στο τροπικό νησάκι και φτάνει στην πόρτα (με το υπέροχο πόμολο) του κόμη Ζαρόφ για να ζητήσει καταφύγιο. Εκεί, εκτός από τον Κοζάκο με τους υπηρέτες του, γνωρίζει τα αδέλφια Τρόμπριτζ που είναι κι αυτοί ναυαγοί. Ο κόμης τον καλοδέχεται και του εξομολογείται οτι είναι και ο ίδιος μανιώδης κυνηγός και μάλιστα έχει ανακαλύψει ένα καινούριο εξαιρετικά επικίνδυνο θήραμα το οποίο είναι αληθινή πρόκληση για έναν σπουδαίο κυνηγό. Η αποκάλυψη του θηράματος όμως είναι ένα τεράστιο σοκ.

Η ταινία είναι ένα πανέμορφο θρίλλερ με εκπληκτικά αληθοφανή (για την εποχή της) σπέσιαλ εφέ, που εκθέτει με πρωτότυπο τρόπο το αηδιαστικό "σπορ" πολλών πλουσίων να κυνηγάνε απροστάτευτα άγρια ζώα και το λογοπαίγνιο που προσφέρει η Αγγλική γλώσσα (Game=Παιχνίδι και Θήραμα) χρησιμοποιείται έξυπνα από τον συγγραφέα για να καταγγείλει ένα "σπορ" που συνεχίζεται δυστυχώς μέχρι σήμερα.

Το επικίνδυνο θήραμα βλέπεται πολύ ευχάριστα αν και οι κόπιες που κυκλοφορούν είναι κακής ποιότητας και το μοναδικό remaster που έχει γίνει είναι δυστυχώς έγχρωμο.

Τα γυρίσματα έγιναν στην ίδια ζούγκλα που ένα χρόνο αργότερα (περίπου η ίδια ομάδα) γύρισε τον περίφημο Κινγκ Κονγκ.

Το διήγημα του Ρίτσαρντ Κόνελ ενέπνευσε αρκετές μεταφορές  στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση αλλά και... στην αληθινή ζωή. Μεταξύ των κινηματογραφικών μεταφορών είναι το "A game of death" (Ο μαύρος κυνηγός) του Ρόμπερτ Γουάιζ το 1945 (δεν το έχω δει) και το "Hard target" (Δύσκολος στόχος) η πρώτη Χολιγουντιανή ταινία του Κινέζου Τζον Γου το 1993 (μιά σαχλή Αμερικανιά που ένας την βλέπει, δέκα βαριούνται).

Η βαθμολογία μου: 8/10

LOS AMANTES PASAJEROS (Δεν κρατιέμαι)

2013  Ισπανία
Είδος   Κωμωδία
Αγγλικός τίτλος:  I'm so excited!

Σκηνοθεσία           Πέδρο Αλμοδόβαρ
Σενάριο                 Πέδρο Αλμοδόβαρ

Παίζουν                Χαβιέρ Κάμαρα, Αντόνιο Ντε Λα Τόρε, Ραούλ Αρέβαλο, Κάρλος Αρέθες, Λόλα Ντουένιας, Πενέλοπε Κρουζ (καμέο), Αντόνιο Μπαντέρας (καμέο)

Υπόθεση                Η πτήση από την Ισπανία προς το Μεξικό παρουσιάζει τεχνικό πρόβλημα. Το προσωπικό και οι επιβάτες της πρώτης θέσης καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και ναρκωτικών και επιδίδονται σε ένα όργιο προσωπικών αποκαλύψεων και όχι μόνο.

I'm so excited and I just can't hide it

Ένα νιόπαντρο ζευγάρι (στα ντουζένια του), ένας ηθοποιός (με πολύπλοκες ερωτικές σχέσεις), μία πόρνη πολυτελείας (με υψηλό πελατολόγιο), ένας τραπεζίτης (μπλεγμένος σε μιά μεγάλη οικονομική απάτη), ένας μυστηριώδης Λατινοαμερικάνος (σε μυστική αποστολή) και μιά παρθένα μέντιουμ (αποφασισμένη να χάσει την παρθενιά της), όλοι εγκλωβισμένοι στην business class ενός Airbus που ψάχνει διάδρομο να κάνει αναγκαστική προσγείωση.

Στο πιλοτήριο δύο πιλότοι παλεύουν να βρουν λύση και στην οικονομική θέση όλοι οι επιβάτες ναρκωμένοι από μυοχαλαρωτικά που τους έβαλαν στα ποτά. Στα μέσα και στα έξω τρεις gay φροντιστές (χάρμα οφθαλμών) σερβίρουν ποτά, πίνουν αφειδώς και προσπαθούν να διασκεδάσουν τους επιβάτες με τρόπο που, δυστυχώς, μόνο σε ταινία του Αλμοδόβαρ θα μπορούσε να γίνει.

Ο Ισπανός σκηνοθέτης, μετά από μία εικοσαετία αποχής από την κωμωδία, κάνει το διάλειμμά του από το δράμα και μας προσφέρει αυτή την ("ελαφριά, πολύ ελαφριά" όπως λέει ο ίδιος) σουρεαλιστική, πολύχρωμη, τρελή, απίθανη, χαρούμενη, διασκεδαστική και πλούσια σε Αλμοδοβαρικό κιτς ταινία.

Μεγάλα ατού των "Ιπτάμενων εραστών", οι απολαυστικές ερμηνείες, η πανδαισία χρωμάτων και καταστάσεων, αλλά και το εξαιρετικό show των φροντιστών που ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο την επιτυχία των Pointer Sisters "I'm so excited" (εξ' ου και ο Αγγλικός τίτλος).

Η ταινία δίχασε τους κριτικούς και το κοινό. Κάποιοι την θάβουν, κάποιοι την ανέχονται και κάποιοι άλλοι την αποθεώνουν. Εγώ ανήκω στους τελευταίους. Γούστα είναι αυτά.

Σίγουρα οι γνώστες της Ισπανικής γλώσσας θα την ευχαριστηθούν περισσότερο. Δεν μεταφράζονται εύκολα τέτοιοι διάλογοι...

Η βαθμολογία μου: 10/10

SHE DEVIL (Η γυναίκα που κυβερνούσε το θάνατο)

1957  ΗΠΑ
Είδος   Επιστημονικής φαντασίας

Σκηνοθεσία             Κουρτ Νιούμαν (1908-1958)
Σενάριο                   Κουρτ Νιούμαν, Κάρολ Γιάνγκ (Βασισμένο στο διήγημα "The Adaptive Ultimate" του Στάνλι Βάινμπαουμ)

Παίζουν                   Μαρί Μπλανσάρντ, Τζακ Κέλι, Άλμπερτ Ντέκερ, Τζον Άρτσερ

Υπόθεση                   Δύο γιατροί δοκιμάζουν ένα θεραπευτικό ορό σε μιά ετοιμοθάνατη γυναίκα και της σώζουν τη ζωή. Ο ορός όμως έχει πολλές ανεπιθύμητες παρενέργειες,

Άστο πάνω μου. Εγώ θα σε σώσω!

Ο πρωτοπόρος γιατρός Νταν Σκοτ μετά από σωρεία πειραμάτων καταφέρνει να κατασκευάσει έναν ορό που ενεργοποιεί τις προσαρμοστικές δυνατότητες των ζωντανών οργανισμών. Με τη θεωρία οτι η προσαρμοστικότητα είναι το φάρμακο για κάθε νόσο (από καρκίνο μέχρι σπασμένη σπονδυλική στήλη!) πειραματίζεται σε ζώα με τεράστια επιτυχία. Το μόνο που του λείπει είναι μιά δοκιμή σε άνθρωπο.

Η ευκαιρία θα παρουσιαστεί όταν η νεαρή άστεγη Κύρα Ζέλας που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της φυματίωσης, φτάνει στο νοσοκομείο και - μη έχοντας άλλη επιλογή - συγκατατίθεται να δοκιμάσουν τον ορό επάνω της. Δέχεται δηλαδή να γίνει ο πρώτος άνθρωπος με ιδιότητες χαμαιλέοντα.

Ο Κουρτ Νιούμαν, που ένα χρόνο αργότερα σκηνοθέτησε την περίφημη ταινία "Η μύγα", προσεγγίζει με απλότητα την ιστορία της άτυχης Κύρα που η μοίρα της έγραψε να αγγίξει την αθανασία. Την προστατεύει, την δικαιολογεί, προσφέρει την ομορφιά της στο κοινό (με τη βοήθεια του φωτογράφου Καρλ Στρας που υπερφωτίζει την Κύρα κάνοντάς την να λάμπει κυριολεκτικά). Ο σκηνοθέτης όμως, δεν είναι το ίδιο προστατευτικός με τους δύο γιατρούς που εμφανίζονται να την χρησιμοποιούν μέχρι το τέλος και να αντιμετωπίζουν την εξέλιξή της με κυνισμό, ψεύτικη θλίψη και δήθεν σεβασμό προς τη ζωή.

Η ταινία, είναι χαρακτηριστικό δείγμα επιστημονικής φαντασίας της χρυσής δεκαετίας του 1950 και, παρ' όλο που δεν είναι σπουδαία, οι λάτρεις του είδους θα την αγαπήσουν.

Θα βρείτε τον Ελληνικό υπότιτλο σε δική μου μετάφραση ΕΔΩ

Η βαθμολογία μου: 7/10