THE PUBLIC ENEMY (Ο εχθρός της κοινωνίας)

1931  ΗΠΑ
Είδος  Γκανγκστερική (Pre-code Hollywood Κείμενο Νο 1)

Σκηνοθεσία          Γουίλιαμ Γουέλμαν (1896-1975)
Σενάριο                Χάρβι Θιού (Βασισμένο στο ανέκδοτο μυθιστόρημα των Κιούμπετς Γκλάσμον και Τζον Μπράιτ "Beer and blood").

Παίζουν               Τζέιμς Κάγκνι, Τζιν Χάρλοου, Έντουαρντ Γουντς, Τζόαν Μπλοντέλ

Υπόθεση               Η περιπετειώδης και αιματοβαμμένη άνοδος ενός νεαρού γκάνγκστερ στο Σικάγο των αρχών του 20ου αιώνα, όταν η ποτοαπαγόρευση και η οικονομική κρίση ανέβασαν την εγκληματικότητα σε δυσθεώρητα ύψη.

Από τα υπόγεια...

Ο Τομ και ο Ματ είναι δυό χαμίνια που κάνουν μικροκλοπές και έρχονται σε επαφή με τους μεγάλους του υποκόσμου. Μεγαλώνοντας, μαθαίνουν τα κατατόπια, ανεβαίνουν σιγά-σιγά στην ιεραρχία και εξελίσσονται σε μεγαλοσυμμορίτες που βγάζουν χρήμα με ουρά, εκβιάζοντας και σκοτώνοντας. Ο Τομ είναι ο ιδανικός αρχηγός, φιλόδοξος, ανενδοίαστος και γεμάτος αυτοπεποίθηση και ο Ματ είναι ο ιδανικός ακόλουθος, πιστός, σιωπηλός και υποτακτικός. Οι συνθήκες τους έρχονται "ευνοϊκά" και η άνοδος ξεκινά. Όμως μέχρι πού μπορεί να πάει, κανένας δεν γνωρίζει.

Πρόκειται για μιά σκοτεινή, ρεαλιστική και θλιβερή περιγραφή της ζωής του υποκόσμου, που μαζί με το "Little Caesar" του Μέλβιν Λιρόϊ της ίδιας χρονιάς και το "Scarface: The Shame of the Nation" του Χάουαρντ Χοκς το 1932, έβαλαν την βάση ενός δημοφιλέστατου κινηματογραφικού είδους. Στον εχθρό της κοινωνίας τίποτα δεν είναι ωραιοποιημένο (όπως έγινε με πολλές ταινίες του είδους). Όλα λέγονται ωμά παρά το γεγονός οτι στην αιματηρή δράση, η κάμερα απομακρύνεται και αφήνει την φαντασία του θεατή να οργιάσει. Η σκηνοθεσία είναι πρωτότυπη, δυναμική, γρήγορη και πολύ προχωρημένη για την εποχή της, η φωτογραφία εξαιρετική και οι ερμηνείες άψογες.

...στα σαλόνια.

Η ταινία, γυρισμένη πριν την εφαρμογή του Κώδικα Χέιζ (Κείμενο 1), επανακυκλοφόρησε δύο φορές:

- Το 1941 με τρεις κομμένες σκηνές (Ο γκέϊ ράφτης που παίρνει μέτρα για κουστούμι, οι σεξουαλικές περιπτύξεις με την Τζιν Χάρλοου και η αποπλάνηση του νεαρού Κάγκνι από μιά παντρεμένη).

- Το 1954 με τον πρόλογο οτι η παραγωγός εταιρεία "δεν προσπαθεί να εξυμνήσει τους εγκληματίες" αλλά "να παρουσιάσει μιά πτυχή της σύγχρονης Αμερικανικής κοινωνίας". Ιδιαίτερο ενδιαφέρον της ταινίας βρίσκεται σε αυτό το "σύγχρονης κοινωνίας" εφ' όσον είναι γυρισμένη την ίδια εποχή με τα τεκταινόμενα.

Η ταινία έχει επιλεγεί ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική προς διατήρηση, στην ταινιοθήκη του Αμερικανικού Κονγκρέσου. http://en.wikipedia.org/wiki/National_Film_Registry

Η βαθμολογία μου: 10/10