PANDORA AND THE FLYING DUTCHMAN (Η Πανδώρα και ο ιπτάμενος Ολλανδός)

1951 Αγγλία
Είδος   Δράμα φαντασίας για σινεφίλ

Σκηνοθεσία       Άλμπερτ Λιούιν (1894-1968)
Σενάριο             Άλμπερτ Λιούιν

Παίζουν            Τζέιμς Μέισον, Άβα Γκάρντνερ, Νάιτζελ Πάτρικ

Υπόθεση             Μεταφορά του μύθου του Ιπτάμενου Ολλανδού στην Ισπανία της δεκαετίας του 1930.

Η Πανδώρα παίρνει την απόφασή της

Σε ένα μικρό Ισπανικό λιμανάκι την δεκαετία του 1930 ζει η Πανδώρα, μια πανέμορφη γυναίκα που την θέλουν όλοι, η ίδια όμως είναι ανίκανη να αγαπήσει. Έχοντας υιοθετήσει το ρόλο της μοιραίας γυναίκας, ζητά από τους εραστές της να θυσιάσουν γι' αυτήν ό,τι πολυτιμότερο έχουν. Και αυτοί το κάνουν προκειμένου να την κερδίσουν. Όταν στο λιμάνι φτάνει ένα παράξενο πλοίο, η Πανδώρα το επισκέπτεται και εκεί γνωρίζει έναν μυστηριώδη Ολλανδό τον οποίο ερωτεύεται παράφορα, μέχρι του σημείου να θυσιάσει και αυτή ό,τι πολυτιμότερο έχει.

Η ταινία είναι μια αλληγορία πάνω σε κάποια από τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά ζητήματα που απασχόλησαν την ανθρώπινη ύπαρξη: Έρωτας, θάνατος, μοίρα, φθόνος, ζήλια, έγκλημα, τιμωρία και εξιλέωση. Για να πετύχει αυτό το δύσκολο εγχείρημα ο Αμερικανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Άλμπερτ Λιούιν, χρησιμοποιεί διάσημα έργα και μύθους του παρελθόντος υπαινισσόμενος τη διαχρονικότητα των ζητημάτων αυτών.

Ξεκινά με την Μεσαιωνική Περσική συλλογή ποιημάτων "Ρουμπαγιάτ" και το σημείο που αναφέρεται στη μοίρα και στο χρόνο λέγοντας οτι όταν η στιγμή περνάει δεν υπάρχει τρόπος να την γυρίσεις πίσω. Ό,τι "το κινούμενο δάχτυλο γράφει" δεν ξεγράφεται. Ο χρόνος κυλά και τίποτα από ό,τι έχει γίνει δεν μπορεί να ξεγίνει. Είναι γραμμένο στην ιστορία και θα ζούμε με αυτό για πάντα.

Συνεχίζει με την περίφημη Πανδώρα της Ελληνικής μυθολογίας, την πρώτη θνητή γυναίκα η οποία από απλή περιέργεια (και όχι από κακή πρόθεση) άνοιξε το πιθάρι που περιείχε όλα τα δεινά για την ανθρωπότητα αφήνοντας μέσα (με την παρέμβαση του Δία) μόνο την ελπίδα.

Και καταλήγει με το μύθο του Ιπτάμενου Ολλανδού του 17ου αιώνα που ήταν ένα πλοίο-φάντασμα καταδικασμένο να πλέει στους αιώνες χωρίς να μπορεί να πιάσει λιμάνι και το οποίο ανήκει στους μύθους της ναυτικής παράδοσης και της ροπής του ανθρώπου προς αναζήτηση.

Στην ταινία εμπλέκονται με αριστοτεχνικό τρόπο, διάφοροι χαρακτήρες ανθρώπων και ο τρόπος που ο καθένας επιλέγει να ζει και να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής. Ο ριψοκίνδυνος Άγγλος ραλίστας, ο καταθλιπτικός Αμερικάνος ποιητής, ο ηλικιωμένος αρχαιολόγος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην επιστήμη, ο εγωπαθής ταυρομάχος και η τσιγγάνα μάνα του με τα χαρτιά της και τα ματζούνια της, οι μουσικοί του φλαμένκο που τραγουδούν και χορεύουν τους πόνους και τα πάθη τους. Κι ο καθένας το παλεύει όπως ξέρει και μπορεί που λέει και ο στίχος.

Όλοι στροβιλίζονται γύρω από ένα περιβάλλον που κινείται ανάμεσα σε εικαστικές και νοηματικές αντιφάσεις. Όλα έχουν θέση στο μικρό λιμάνι που λέγεται Εσπεράνθα (ελπίδα): Η ζωή και ο θάνατος, η επιτυχία και η καταστροφή, η αγάπη και το μίσος, το έγκλημα και η συγχώρεση, ο ρεαλισμός και ο μύθος, το κιτς και η ομορφιά.

Υπάρχουν στιγμές στην ταινία που ένιωσα οτι παραπαίει και ξεφεύγει, αλλά με κάποιο μυστήριο τρόπο καταφέρνει τελικά να ισορροπήσει και να ολοκληρώσει το στόχο της. Σίγουρα όποιος αποφασίσει να δει αυτή τη σκοτεινή λυρική ταινία, θα βρει πολλά που δεν κατάφερα να χωρέσω σε αυτό το κείμενο. Θα πρότεινα να την δείτε με φιλοσοφική διάθεση και με παρέα που σηκώνει κουβέντα. Ένα μπουκαλάκι ουίσκι είναι ιδανικό συμπλήρωμα. Δεν είναι ταινία για πίτσα-μπύρα-καλαμπούρι.

Η βαθμολογία μου : 10/10